Ρίγανη (Ορίγανον το κοινόν)

Ανήκει στην οικογένεια των Χειλιανθών (Labiatae) και άλλες ονομασίες του είναι: Αγριορίγανη, Αρίγανη, Ορίγανο. Πολυετής αρωματική πόα, ύψους έως 70 εκ. Έχει φύλλα σχετικά μικρά (1-2 εκ.), αντίθετα, ωοειδή, ακέραια ή ελαφρά οδοντωτά. Τα άνθη διατάσσονται σε σύνθετη ταξιανθία από μικρούς στάχεις. Είναι μικρά με δίχειλη, συμπέταλη λευκή στεφάνη και σωληνοειδή κάλυκα με πέντε οδόντες. Βρίσκεται στα χαμηλά έως μέσα υψόμετρα, σε φωτεινές, ξηρές θέσεις.

Το Ο. vulgare είναι είδος με πολύ μεγάλη εξάπλωση στην Ευρώπη και την Ασία και ιδιαίτερα ποικιλόμορφο τόσο στην οσμή όσο και τη μορφολογία. Στην Ελλάδα διακρίνεται σε τρία υποείδη, τα subsp. Vulgare (ΒΔ Ελλάδα), subsp. viridulum (Β. Ελλάδα) και subsp. Hirtum. Μόνο το τελευταίο -που βρίσκεται στη Μάνη και το Τααΰγετο- έχει την έντονη, χαρακτηριστική οσμή της ρίγανης και χρησιμοποιείται ευρύτατα στη χώρα μας, κυρίως ως αρτυματικό.

Ανθίζει το Μάη, σε ξερά πετρώδη και άγρια τοπία της Μάνης, αλλά και σε ρεματιές ή στις παρυφές δασικών εκτάσεων. Οι κυνηγοί όταν σκότωναν άγρια κουνέλια ή πέρδικες τα ξεκοίλιαζαν και έβαζαν στην κοιλιά τους κλωνάρια από ξερή ρίγανη για να μυρίζουν μέχρι να γυρίσουν σπίτι.

Σήμερα η χρήση της περιορίζεται ως μυρωδικό σε διάφορα φαγητά και ιδιαιτέρως στα σκαρευτά ψάρια, όπως οι κέφαλοι. Παλιά τα ξερά σύκα τα έτρωγαν μαζί με ρίγανη και καρύδια για να μη βλάψουν το στομάχι. Στην Έξω Μάνη την Άνοιξη μάζευαν ρίγανη χλωρή και την έτρωγαν ως χορταρικό μαζί με κατσίκι και Μανιάτικες τυρόπιτες, τη Δευτέρα του Πάσχα.

Την ρίγανη τη χρησιμοποιούσαν ακόμα κατά των μυγών, και των ψειρών. Την κοπάνιζαν, την ανακάτωναν με χολή του χοίρου και ράντιζαν το σπίτι.

Έχει ιδιότητες στομαχικές, τονωτικές, είναι αντισπασμωδική και εφιδρωτική, κατάλληλη κατά της ατονίας, της χλωρίωσης, του άσματος, της δυσμοινόροιας. Τα πράσινα φύλλα της χρησιμοποιούνται κατά του στραβολαιμιάσματος. Άλλες χρήσεις της είναι κατά της δυσκοιλιότητας, του πόνου των μυών, των ρευματισμών, της χρόνιας βρογχίτιδας, του κοκίτη, της φυματίωσης των πνευμόνων κ.α. Επίσης, όπως λένε χαρακτηριστικά: «Αν θέλεις να φταρνιστείς τρίψε τη μύτη σου με ρίγανη»

Πηγή: rc-cafe.blogspot.com